Reykjavík, 27.2.2018
Efni: Umsögn Öryrkjabandalags Íslands um frumvarp til laga um breytingar á lögum um tekjuskatt nr. 90/2003 (skattleysi uppbóta á lífeyri), þingskjal 177 – 108. mál.
ÖBÍ gerir engar efnislegar athugasemdir við frumvarpið, en til að skýra betur mikilvægi þess að uppbót á lífeyri[1] og uppbót vegna reksturs bifreiðar verði skattfrjáls eru sett fram nokkur dæmi frá örorkulífeyrisþegum sem leitað hafa til ÖBÍ.
Anna fær 6.428 kr. á mánuði frá TR í uppbót vegna lyfjakostnaðar frá TR. Greiðsla uppbótarinnar hefur í för með sér að fjárhagsaðstoð til hennar lækkar um sömu krónutölu, eða 6.428 kr. Heildartekjur hennar eru því þær sömu (155.774 kr. á mánuði) með og án uppbótar vegna lyfjakostnaðar. Útborgað er Anna með 152.126 kr. á mánuði. Allar skattskyldar greiðslur lækka fjárhagsaðstoð sveitarfélaga. Sökum þess að uppbót er skattskyld nær hún ekki tilgangi sínum, þ.e. að bæta þeim sem hana fá greidda kostnað, eins og í tilviki Önnu vegna lyfjakaupa. Ef uppbótin væri óskattskyld kæmi hún ekki til frádráttar við útreikning fjárhagsaðstoðar.
Án uppbótarinnar fengi Jón 64.290 kr. í samanlagðan húsnæðisstuðning eða 32.460 kr. í húsnæðisbætur og 32.460 kr. í sérstakan húsnæðisstuðning frá Reykjavíkurborg. Með uppbót vegna reksturs bifreiðar teljast heildartekjur Jóns vera 316.583 kr. fyrir skatt. Sökum þess að uppbótin er skattskyld lækka húsnæðisbætur hans um 1.323 kr. og sérstakur húsnæðisstuðningur um 7.388 kr. Af 16.583 kr. uppbót greiðir Jón 6.126 kr. í tekjuskatt auk þess sem samanlagður húsnæðisstuðningur hans lækkar um 8.711 kr.
Skerðingar og skattar af 16.583 kr. eru 14.837 kr. Uppbótin bætir því stöðu hans um 1.746 kr.
Uppbætur þær sem frumvarpið tekur til skerða einnig barnabætur og vaxtabætur, sökum þess að þær eru skattskyldar.
Í lögum um félagslega aðstoð er að finna uppbætur, sem heimilt er að veita lífeyrisþegum til að mæta kostnaði sem hlýst af sjúkdómum og fötlun. Á meðan uppbætur þessar eru skattskyldar, fá lífeyrisþegar ekki notið þeirra nema að litlu leyti. Afar mikilvægt er því að breyta tekjuskattslögum þannig að framangreindar uppbætur teljist ekki til skattskyldra tekna lífeyrisþega eins og dæmin að ofan sýna.
Verði frumvarpið að lögum mun það hafa mjög lítil áhrif á skatttekjur ríkissjóðs. Lagabreytingin myndi hins vegar bæta stöðu lífeyrisþega sem bera mikinn kostnað vegna fötlunar eða sjúkdóma. Alþingi allt hvet ég til góðra verka og það, að bæta kjör fatlaðs fólks og örorkulífeyrisþega, sem er það fólk sem lægstar tekjur hefur í okkar samfélagi, er gott verk.
Ekkert um okkur án okkar.
