Skip to main content
Spurning um réttindi. ÖBÍ

Áherslur ÖBÍ réttindasamtaka

Alþingiskosningar 2024

Bætt kjör

Ný ríkisstjórn þarf að hækka lífeyri ríflega, draga verulega úr tekjuskerðingum og hækka skattleysismörk svo fatlað fólk þurfi ekki að búa áfram við fátækt.

Aðgengilegur vinnumarkaður

Fjölga þarf hlutastörfum til að tryggja raunverulega möguleika fatlaðs fólks til atvinnuþátttöku. Ný ríkisstjórn þarf að stofna vinnuaðlögunarsjóð svo fyrirtæki geti gert vinnustaði aðgengilega.

Öruggt húsnæði

Bregðast þarf við húsnæðisvanda fatlaðs fólks, sem býr við íþyngjandi húsnæðiskostnað. Tryggja þarf að húsnæðiskerfi innihaldi lausnir sem virka fyrir fatlað fólk. Eyða þarf biðlistum og bjóða fötluðu fólki búsetu og þjónustu við hæfi í stað þess að vista það á hjúkrunarheimilum.

Jöfn réttindi fatlaðs fólks óháð uppruna

Fatlað fólk af erlendum uppruna á Íslandi hefur sömu þörf og aðrir fyrir stuðning og tryggja þarf jöfn réttindi óháð uppruna. Mjög mikilvægt er að fötluðu fólki af erlendum uppruna sé auðveldað að nálgast upplýsingar um réttindi sín.

Stafrænar lausnir

Brýn þörf er á að setja löggjöf og staðla um stafrænt aðgengi, opinber vefsvæði og smáforrit rétt eins og önnur evrópsk ríki hafa gert. Stafræn þróun verður að taka mið af þörfum fatlaðs fólks. Öll skulu hafa jafnan rétt að stafrænum upplýsingum og lausnum.

Heilbrigðisþjónusta fyrir öll

Tryggja þarf aðgengi fatlaðs fólks að heilbrigðisþjónustu, þar á meðal sálfræði- og tannlæknaþjónustu. Kostnaður er nú íþyngjandi og biðin of löng. Vinna þarf með markvissum hætti að því að eyða biðlistum í heilbrigðiskerfinu. Ný ríkisstjórn verður sérstaklega að tryggja að börn séu ekki á biðlista.

Réttindi barna

Stjórnvöld þurfa að tryggja að allt starfsfólk skóla búi yfir færni til að taka á móti fjölbreyttum nemendahópi. Sömuleiðis þarf að tryggja öllum börnum jafna möguleika til að taka þátt í tómstunda-, íþrótta og frístundastarfi.

Aðgengilegar almenningssamgöngur

Ný ríkisstjórn þarf að trygja að almenningssamgöngur séu aðgengilegar, eins og lög gera ráð fyrir. Það nær bæði til farartækja sem og biðstöðva. Bráð þörf er á að flugrútan verði gerð aðgengileg hreyfihömluðu fólki.

Viðeigandi hjálpartæki

Nauðsynlegt er að endurskoða núgildandi hjálpartækjastefnu. Öll þurfa að hafa aðgengi að viðeigandi hjálpartækjum.

Algild hönnun

Tryggja þarf að ákvæðum byggingareglugerðar um algilda hönnun verði framfylgt, enda nýtist það öllu samfélaginu.

Ekkert um okkur án okkar

Nauðsynlegt er að stjórnvöld virði samráðsskyldu sína við fatlað fólk strax frá upphafi mála.

Flóttafólk / öryrkjar

Íslenska ríkið getur gert hvort tveggja, tekið á móti stríðshrjáðu fólki á flótta og bætt kjör öryrkja ef pólitískur vilji væri fyrir hendi.

„Okkar minnstu bræður og systur“ og  „þau sem minna mega sín“

Þetta orðalag er hluti af meðaumkunaröráreitni og gerir lítið úr fötluðu fólki. Orðalagið vísar til þess að veik staða fatlaðs fólks í samfélaginu orsakist af andlegu eða líkamlegu atgervi þessa hóps. Vissulega er fatlað fólk oft í veikri stöðu í samfélaginu en það er ekki vegna áskapaðra þátta, heldur jaðarsetningar samfélagsins. Lesa meira

Til frambjóðenda í alþingiskosningum 2024

ÖBÍ réttindasamtök fengu Vörðu, rannsóknastofnun vinnumarkaðarins, til þess að vinna rannsókn á stöðu fatlaðs fólks á Íslandi haustið 2023.

Niðurstöðurnar sýna að stór hluti fatlaðs fólks á Íslandi býr við sárafátækt og lífsskilyrði lífeyristaka eru töluvert verri en launafólks. Staða einhleypra foreldra er sérstaklega alvarleg.

Skýrslan: Staða fatlaðs fólks á Íslandi